ช่วงนี้แอดมินกำลังไล่ขุดเกมเก่าๆของ PC สมัยยุค 1990-2000s ที่ยังไม่เคยเล่นมาเล่น โดยเฉพาะพวกเกมโนเนมไร้กระแสในบ้านเราที่ไม่มีใครเคยได้ยินชื่อหรือเล่นกัน ซึ่งแอดมินก็ไปเจอกับเกมเก่าเกมหนึ่งที่อาจเรียกได้ว่าเป็น "เพชรในดง" หรือ Hidden Gem เลยทีเดียวครับ แถมยังเป็นเกมที่ช่วยให้ความรู้ในเรื่องการบริหารธุรกิจอีกด้วย แอดมินสนใจก็เลยลองไปหาเกมเต็มจาก Internet Archive มาลองเล่นดู ปรากฏว่าติดหนึบเลยครับ พี่น้อง !! และเกมนี้ก็คือ... Capitalism II (2002)
เมื่อพูดถึงเกมแนว "สร้างและบริหาร" ส่วนมากแล้วมักจะนึกถึงพวกเกมสร้างเมือง สร้างสวนสนุก สร้างระบบขนส่ง หรืออะไรก็ตาม แต่เกมนี้มีจุดเด่นเฉพาะตัวไม่เหมือนกับเกมอื่น (และยังไม่มีเกมไหนกล้าเหมือนด้วย) ตรงที่เป็นเนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารธุรกิจ ซึ่งมีตั้งแต่การจัดการสายการผลิดสินค้า ทำเหมืองแร่ ทำการเกษตร เปิดห้างสรรพสินค้า ไปจนถึงการซื้อ-ขายหุ้น เรียกว่ามีครบเครื่องเรื่องธุรกิจเลยทีเดียวล่ะครับ
แล้วรูปแบบการเล่นมันเป็นยังไงกันล่ะ ?
ในเกมนี้เราจะได้เล่นเป็นประธานและผู้บริหารใหญ่ของบริษัทมหาชนที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ทำหน้าที่ดำเนินธุรกิจการผลิดและการค้า และสร้างรายได้เข้าสู่บริษัทโดยการผลิดและขายสินค้าต่างๆ โดยผู้เล่นจะต้องสร้างสิ่งก่อสร้างต่างๆขึ้นมา เช่น ฟาร์มเกษตรกรรม โรงงาน ห้างสรรพสินค้า ทั้งนี้ จะต้องสร้างความสมดุลทางการค้า และการกระจายความเสี่ยง ด้วยการผลิดหรือเลือกขายสินค้าที่ต่างประเภทกัน และ/หรือไร้ส่วนแบ่งการตลาด ไปจนถึงการศึกษาตลาดว่าสินค้าชนิดไหนเป็นที่ต้องการของตลาดมาก-น้อยแค่ไหน และนอกจากนี้ยังสามารถซื้อหรือสร้างอาคารต่างๆเพื่อเก็บค่าเช่าได้อีกด้วย
นอกจากนี้ยังต้องแข่งขันกับบริษัทคู่ค้าที่จะมาชิงส่วนแบ่งการขายกับเราอีกด้วย ซึ่งเราสามารถแข่งขันได้หลายทาง ทั้งการเปิดแผนกการตลาดเพื่อช่วยโปรโมตสินค้า และการสร้างศูนย์วิจัยและพัฒนา เพื่อทำให้คุณภาพของสินค้าที่ผลิดจากโรงงานนั้น ดีกว่าคู่แข่ง
ในส่วนของตลาดหุ้นนั้น ผู้เล่นสามารถเสนอขายหุ้นเพื่อให้นักลงทุนมาซื้อหุ้นเราเกิดเป็นรายได้อีกช่องทาง และหากมีเงินมากพอยังสามารถเข้าไปซื้อหุ้นของบริษัทคู่แข่งด้วยจำนวนมากกว่า 75% เพื่อทำการ "ยุบรวมกิจการ" มาเป็นของเราได้อีกด้วย
และด้วยความสมจริงของเกมนี้นี่เอง ทำให้เกมนี้ได้ถูกนำไปใช้เป็นสื่อประกอบการสอนในคณะเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ ในมหาวิทยาลัยบางแห่งของต่างประเทศกันเลยทีเดียวครับ มหาวิทยาลัยในบ้านเราอย่าง เกษตรศาสตร์ หรือ นอร์ทกรุงเทพ ควรจะใช้เกมดีๆแบบนี้ให้นักศึกษาได้ลองเล่น เพื่อเพิ่มทักษะและเสริมสร้างประสบการณ์ได้อีกทางหนึ่ง
เทคนิคการเล่น
บางคนอ่านแล้วรู้สึกมันเล่นค่อนข้างยากใช่มะ ? เรามีเทคนิคมาบอกครับ
- เมื่อเริ่มเกมมาให้เสนอขายหุ้นด้วยจำนวนสูงสุดที่ขายได้ทันที
- เริ่มด้วยการสร้างร้านค้าปลีกก่อน ประมาณ 3 ร้าน (ใส่สินค้าให้ครบทั้ง 4 ช่องและไม่ซ้ำกัน) และหลังจากที่เริ่มอยู่ตัวได้จึงค่อยเริ่มผลิดสินค้า (ดูสูตรการผลิดได้ในเมนู Manufacturer’s Guide) ซึ่งการผลิดนั้น แนะนำว่าควรผลิดแค่เฉพาะสินค้าที่อยู่ในประเภทเดียวกันเท่านั้นนะครับ (สมมติว่า ถ้าเราอยากขายพวกสินค้า IT ก็ให้ผลิดแค่เฉพาะสินค้าที่อยู่ภายในหมวดนี้เท่านั้นพอ)
- หลังจากที่เริ่มผลิดสินค้าแล้ว ให้สร้างสำนักงานขึ้นมา แล้วสร้างศูนย์วิจัยพร้อมกับจ้าง Chief Technical Officer (CTO) ซึ่งต้องบอกว่า AI เกมนี้ค่อนข้างฉลาดและดูแลได้ดีเลยล่ะครับ
- หากพบคู่แข่งขายสินค้าเดียวกับเรา หรือเริ่มเสียส่วนแบ่งสินค้า ให้เริ่มหา Chief Operating Officer (COO) และ Chief Marketing Officer (CMO) และเวลาสร้างร้านค้่าให้สร้างโดยมีแผนก Advertising เชื่อมกับแผนก Sales ในสินค้าชนิดนั้นๆ เพื่อช่วยกระตุ้นยอดขาย และแย่งส่วนแบ่งการตลาด แต่อย่าโปรโมตสินค้าที่มีค่า Quality ต่ำกว่า 80 เพราะจะทำให้ค่า Brand Loyalty ติดลบ
- ในส่วนของตารางแผนกทั้ง 9 นั้น เราสามารถใช้ฟังชั่น Layout plan library เพื่อเลือกเปิดแผนกผลิดสินค้าชนิดนั้นๆได้แบบรวดเร็วโดยไม่ต้องเลือกขนิดสินค้าเองอีกที (ไม่ได้สอนในโหมด Tutorial)
- หากมีเงินมากพอที่จะสามารถ "ยึดกิจการ" (Hostile Takeover) คู่แข่งด้วยการเข้าถือหุ้นมากกว่า 75% ได้ ทำเลยครับ! 😉
สำหรับผู้ที่สนใจ เนื่องจากเกมนี้เป็น Abandonware (เลิกจำหน่ายไปแล้ว) สามารถหาดาวน์โหลดได้ทาง Internet Archive ในรูปแบบไฟล์ Image หรือแผ่นจำลอง แล้วดาวน์โหลดแพทซ์ล่าสุดจากเว็บผู้พัฒนามาลง (หากไม่ลงแพทซ์ เกมจะบังคับให้ใส่แผ่นก่อนเล่น)
ส่วนภาคแรกนั้น (Capitalism Plus) ออกบน DOS และ Windows 95 ซึ่งเวอร์ชั่น DOS ต้องใส่คำสั่ง imgmount D "ที่\อยู่\ไฟล์.iso" -t iso -fs iso ใน DOSBox ก่อนเล่นทุกครั้ง ส่วนเวอร์ชั่น Windows รองรับสูงสุดแค่ Vista เท่านั้น (ต้องเล่นผ่านโปรแกรมจำลองคอมพิวเตอร์หรือ VM ที่ลงเป็น Windows XP) หาดาวน์โหลดได้ทาง Internet Archive เช่นกัน
หรือถ้าอยากอุดหนุนผู้พัฒนา ปัจจุบันมีภาคใหม่ล่าสุดคือ Capitalism Lab เป็นฉบับรีเมคของภาค 2 ซื้อได้ทาง Steam ครับ ราคาเบามาก !
เมื่อพูดถึงเกมแนว "สร้างและบริหาร" ส่วนมากแล้วมักจะนึกถึงพวกเกมสร้างเมือง สร้างสวนสนุก สร้างระบบขนส่ง หรืออะไรก็ตาม แต่เกมนี้มีจุดเด่นเฉพาะตัวไม่เหมือนกับเกมอื่น (และยังไม่มีเกมไหนกล้าเหมือนด้วย) ตรงที่เป็นเนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารธุรกิจ ซึ่งมีตั้งแต่การจัดการสายการผลิดสินค้า ทำเหมืองแร่ ทำการเกษตร เปิดห้างสรรพสินค้า ไปจนถึงการซื้อ-ขายหุ้น เรียกว่ามีครบเครื่องเรื่องธุรกิจเลยทีเดียวล่ะครับ
แล้วรูปแบบการเล่นมันเป็นยังไงกันล่ะ ?
ในเกมนี้เราจะได้เล่นเป็นประธานและผู้บริหารใหญ่ของบริษัทมหาชนที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ทำหน้าที่ดำเนินธุรกิจการผลิดและการค้า และสร้างรายได้เข้าสู่บริษัทโดยการผลิดและขายสินค้าต่างๆ โดยผู้เล่นจะต้องสร้างสิ่งก่อสร้างต่างๆขึ้นมา เช่น ฟาร์มเกษตรกรรม โรงงาน ห้างสรรพสินค้า ทั้งนี้ จะต้องสร้างความสมดุลทางการค้า และการกระจายความเสี่ยง ด้วยการผลิดหรือเลือกขายสินค้าที่ต่างประเภทกัน และ/หรือไร้ส่วนแบ่งการตลาด ไปจนถึงการศึกษาตลาดว่าสินค้าชนิดไหนเป็นที่ต้องการของตลาดมาก-น้อยแค่ไหน และนอกจากนี้ยังสามารถซื้อหรือสร้างอาคารต่างๆเพื่อเก็บค่าเช่าได้อีกด้วย
นอกจากนี้ยังต้องแข่งขันกับบริษัทคู่ค้าที่จะมาชิงส่วนแบ่งการขายกับเราอีกด้วย ซึ่งเราสามารถแข่งขันได้หลายทาง ทั้งการเปิดแผนกการตลาดเพื่อช่วยโปรโมตสินค้า และการสร้างศูนย์วิจัยและพัฒนา เพื่อทำให้คุณภาพของสินค้าที่ผลิดจากโรงงานนั้น ดีกว่าคู่แข่ง
ในส่วนของตลาดหุ้นนั้น ผู้เล่นสามารถเสนอขายหุ้นเพื่อให้นักลงทุนมาซื้อหุ้นเราเกิดเป็นรายได้อีกช่องทาง และหากมีเงินมากพอยังสามารถเข้าไปซื้อหุ้นของบริษัทคู่แข่งด้วยจำนวนมากกว่า 75% เพื่อทำการ "ยุบรวมกิจการ" มาเป็นของเราได้อีกด้วย
และด้วยความสมจริงของเกมนี้นี่เอง ทำให้เกมนี้ได้ถูกนำไปใช้เป็นสื่อประกอบการสอนในคณะเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ ในมหาวิทยาลัยบางแห่งของต่างประเทศกันเลยทีเดียวครับ มหาวิทยาลัยในบ้านเราอย่าง เกษตรศาสตร์ หรือ นอร์ทกรุงเทพ ควรจะใช้เกมดีๆแบบนี้ให้นักศึกษาได้ลองเล่น เพื่อเพิ่มทักษะและเสริมสร้างประสบการณ์ได้อีกทางหนึ่ง
เทคนิคการเล่น
บางคนอ่านแล้วรู้สึกมันเล่นค่อนข้างยากใช่มะ ? เรามีเทคนิคมาบอกครับ
- เมื่อเริ่มเกมมาให้เสนอขายหุ้นด้วยจำนวนสูงสุดที่ขายได้ทันที
- เริ่มด้วยการสร้างร้านค้าปลีกก่อน ประมาณ 3 ร้าน (ใส่สินค้าให้ครบทั้ง 4 ช่องและไม่ซ้ำกัน) และหลังจากที่เริ่มอยู่ตัวได้จึงค่อยเริ่มผลิดสินค้า (ดูสูตรการผลิดได้ในเมนู Manufacturer’s Guide) ซึ่งการผลิดนั้น แนะนำว่าควรผลิดแค่เฉพาะสินค้าที่อยู่ในประเภทเดียวกันเท่านั้นนะครับ (สมมติว่า ถ้าเราอยากขายพวกสินค้า IT ก็ให้ผลิดแค่เฉพาะสินค้าที่อยู่ภายในหมวดนี้เท่านั้นพอ)
- หลังจากที่เริ่มผลิดสินค้าแล้ว ให้สร้างสำนักงานขึ้นมา แล้วสร้างศูนย์วิจัยพร้อมกับจ้าง Chief Technical Officer (CTO) ซึ่งต้องบอกว่า AI เกมนี้ค่อนข้างฉลาดและดูแลได้ดีเลยล่ะครับ
- หากพบคู่แข่งขายสินค้าเดียวกับเรา หรือเริ่มเสียส่วนแบ่งสินค้า ให้เริ่มหา Chief Operating Officer (COO) และ Chief Marketing Officer (CMO) และเวลาสร้างร้านค้่าให้สร้างโดยมีแผนก Advertising เชื่อมกับแผนก Sales ในสินค้าชนิดนั้นๆ เพื่อช่วยกระตุ้นยอดขาย และแย่งส่วนแบ่งการตลาด แต่อย่าโปรโมตสินค้าที่มีค่า Quality ต่ำกว่า 80 เพราะจะทำให้ค่า Brand Loyalty ติดลบ
- ในส่วนของตารางแผนกทั้ง 9 นั้น เราสามารถใช้ฟังชั่น Layout plan library เพื่อเลือกเปิดแผนกผลิดสินค้าชนิดนั้นๆได้แบบรวดเร็วโดยไม่ต้องเลือกขนิดสินค้าเองอีกที (ไม่ได้สอนในโหมด Tutorial)
- หากมีเงินมากพอที่จะสามารถ "ยึดกิจการ" (Hostile Takeover) คู่แข่งด้วยการเข้าถือหุ้นมากกว่า 75% ได้ ทำเลยครับ! 😉
สำหรับผู้ที่สนใจ เนื่องจากเกมนี้เป็น Abandonware (เลิกจำหน่ายไปแล้ว) สามารถหาดาวน์โหลดได้ทาง Internet Archive ในรูปแบบไฟล์ Image หรือแผ่นจำลอง แล้วดาวน์โหลดแพทซ์ล่าสุดจากเว็บผู้พัฒนามาลง (หากไม่ลงแพทซ์ เกมจะบังคับให้ใส่แผ่นก่อนเล่น)
ส่วนภาคแรกนั้น (Capitalism Plus) ออกบน DOS และ Windows 95 ซึ่งเวอร์ชั่น DOS ต้องใส่คำสั่ง imgmount D "ที่\อยู่\ไฟล์.iso" -t iso -fs iso ใน DOSBox ก่อนเล่นทุกครั้ง ส่วนเวอร์ชั่น Windows รองรับสูงสุดแค่ Vista เท่านั้น (ต้องเล่นผ่านโปรแกรมจำลองคอมพิวเตอร์หรือ VM ที่ลงเป็น Windows XP) หาดาวน์โหลดได้ทาง Internet Archive เช่นกัน
หรือถ้าอยากอุดหนุนผู้พัฒนา ปัจจุบันมีภาคใหม่ล่าสุดคือ Capitalism Lab เป็นฉบับรีเมคของภาค 2 ซื้อได้ทาง Steam ครับ ราคาเบามาก !